وقتی ارتش ترکیه در ماه آوریل با انتشار بیانیه‌ای بر روی پایگاه خبررسانی اینترنتی خود روند انتخاب رئیس‌جمهوری در این کشور را که عبدالله گل، وزیر امور خارجه ترکیه از حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) تنها نامزد عمده آن بود، بلوکه کرد رجب طیب اردوغان، نخست وزیر خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمان و انتخاب رئیس جمهوری با مراجعه به آرای مستقیم مردم شد تا مشخص شود واقعا چه کسی در جمهوری ترکیه سکان هدایت امور را در دست دارد.
اگر چه توقف روند تعیین رئیس‌جمهوری در پارلمان به واسطه انتشار بیانیه‌ای اینترنتی از سوی ستاد مشترک ارتش خود نمادی از قدرت نظامیان در ترکیه و میزان پای‌بندی ژنرال‌های ارتش به کمالیسم و میراث برجای مانده از کمال آناتورک، موسس جمهوری ترکیه است لیکن همه نظرسنجی‌ها در این کشور از پیروزی چشمگیر AKP در انتخابات روز یکشنبه و حفظ اکثریت پارلمانی این حزب حکایت دارد.
تقریبا همه در ترکیه بر سر این که AKP در انتخابات جاری به پیروزی قاطع دست پیدا می‌کند، اتفاق نظر دارند اما گمان می‌رود این حزب در این انتخابات کرسی‌های کمتری در پارلمان 550 عضوی ترکیه را به خود اختصاص می‌دهد.
گرایش به AKP
مدنی آک‌گل، فروشنده یکی از مراکز خرید بین‌راهی در نزدیکی شهر ارزنجان ترکیه در حالی که با فصاحتی تحیرآور فارسی صحبت می‌کند از حمایت قاطع خود از AKP می‌گوید.
او با اشاره به این که اوضاع اقتصادی ترکیه در دوران حاکمیت AKP بهتر شده و این حزب به ویژه در توزیع متوازن منابع مالی در کشور عملکرد خوبی داشته است، می‌گوید: مردم ارزنجان حامی پر و پا قرص AKP هستند.
او می‌افزاید: سلامت اخلاقی و سیاسی نامزدهایAKP از دیگر علل حمایت مردم از این حزب است.
حتی در دیاربکر، استانی کردنشین در جنوب شرق ترکیه که نرخ مشارکت در انتخابات در آن همیشه پایین بوده است هم حمایت از AKP کاملا مشهود است.
اگر چه موسسات نظرسنجی‌ای که طی هفته‌های گذشته اجرای طرح‌های نظرسنجی پیرامون انتخابات را برعهده داشته‌اند از انتشار نقشه پراکندگی جغرافیایی میزان حمایت از احزاب حاضر در انتخابات جاری خودداری کرده‌اند لیکن این نکته که حمایت از AKP در شرق ترکیه بالاتر است و با حرکت به سوی غرب از میزان حمایت از این حزب کاسته شده و جمعیت هواداران احزاب اپوزیسیون دولت اردوغان افزایش می‌یابد موضوعی نیست که کسی از آن در ترکیه بی‌اطلاع باشد.
ایهان دنیز، از فعالان سیاسی در شهر استانبول در آنسوی آب‌های گرم تنگه داردانل در حالی که با تعدادی از دوستانش به یکی از قهوه‌خانه‌های سنتی در یکی از محله‌های توریستی این شهر آمده است، تاکید می‌کند مردم استانبول هیچگاه به حزب AKP اجازه نخواهند داد دیدگاه‌های خود را به جامعه تحمیل کنند.
این دیدگاه‌ها نمادی از تناقض رویکرد عمومی جامعه ترکیه نسبت به AKP است و احزاب اپوزیسیون نیز تبلیغات خود را دقیقا روی همین مسایل متمرکز کرده‌اند.
مناقشه‌ای به وسعت تاریخ ترکیه
شاید وقتی کمال آتاتورک، موسس ترکیه نوین اصول سکولاریسم را به با هدف نزدیک شدن به غرب به عنوان ایدئولوژی خدشه‌ناپذیر این کشور برگزید حتی تصورش را هم نمی‌کرد که روزی حزبی اسلامگرا بزرگترین گام‌ها را برای نزدیک شدن به غرب در عین پای‌بندی به اعتقادات اسلامی بردارد.
تناقض آمیزترین مسئله در ترکیه سال‌های اخیر اقدامات موثر AKP در نزدیک شدن ترکیه به اتحادیه اروپا و ایالات متحده بوده است.
برخی تحلیلگران سیاسی با تایید تلاش‌های AKP برای هموار کردن مسیر الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا و نزدیکتر شدن آنکارا و واشنگتن به یکدیگر اقداماتی چون توجه بیشتر به آزادی‌های مدنی، کاهش فشار بر کردها و مجاز شدن فعالیت شبکه‌های رادیو و تلویزیونی کرد زبان، بازتر شدن فضای سیاسی کشور و اعمال سیاست‌های انبساطی در عرصه اقتصاد اشاره می‌کنند که به بهبود وضعیت عمومی مردم کمک شایان توجهی کرده است.
جالب آن که احزاب مخالف سعی دارند از همین اقدامات AKP به شکل انتقادی به نفع خود استفاده کنند. دنیز با انتقاد از مدارای AKP با اروپایی‌ها و تلاش رهبران کنونی ترکیه برای تامین نظر اتحادیه اروپا با هدف تسهیل روند عضویت ترکیه در این اتحادیه، AKPرا به نادیده گرفتن استقلال عمل ترکیه و نقض هویت جامعه ترکیه متهم می‌کنند.
پاشنه آشیل AKP
در و دیوار همه شهرهای ترکیه این روزها مملو از تبلیغات انتخاباتی است. از صبحگاه تا پاسی از شب کاروان‌های تبلیغاتی با دور زدن در خیابان‌ها اقدام به پخش سرودهای ملی، سخنان از پیش ضبط شده رهبران احزاب و توزیع بروشورهای انتخاباتی می‌کنند.
در هیچ یک از تبلیغات انتخاباتی AKP اثری از تاکید این حزب بر اسلامگرایی به چشم نمی‌خورد بلکه AKP بیشتر تلاش کرده با تمرکز بر دستاوردهای مثبت عملکرد پنج ساله‌اش رای دهندگان ترک را به سوی خود جلب کند.
در نقطه مقابل احزاب سکولار و در راس آنها حزب جمهوریخواه خلق (CHP) و حزب چپ دموکراتیک (DSP) به عنوان احزاب اپوزیسیون اصلی دولت ترکیه با تمرکز روی اعطای کمک‌های آمریکا به دولت اردوغان و اسلامگرا بودن این حزب سعی دارند وجهه AKP را تخریب کنند.
این دقیقا همان تناقضی است که در همه وجوه سیاسی ترکیه می‌توان دید. آتاتورک که جمهوری ترکیه را به امید پیوند زدن آینده این کشور به اروپا بنیان نهاد اکنون با نگرانی چشم به آینده دوخته است.
رقیبان اصلی در انتخابات پارلمانی
حزب عدالت و توسعه: نام حزب عدالت و توسعه با نام رجب طیب اردوغان، نخست وزیر که در حال حاضر مشهورترین چهره سیاسی در ترکیه تلقی می‌شود، پیوند خورده است.
این حزب در سال 2002 میلادی با دستیابی به پیروزی قاطع پارلمانی به قدرت رسید و در پارلمان کنونی 351 کرسی از مجموع 550 کرسی پارلمانی را در اختیار دارد.
اردوغان به دلیل رابطه‌اش با حزب اسلامگرای رفاه که فعالیت‌اش در سال 1998 ترکیه از سوی دادگاه قانون اساسی ترکیه ممنوع اعلام شد همیشه تحت فشار احزاب سکولار قرار داشته است.
حزب جمهوریخواه خلق: دنیز بایکال، رهبر حزب جمهوریخواه خلق صریح‌ترین مخالف AKP بوده و نقش عمده‌ای در جلوگیری از به ریاست جمهوری رسیدن عبدالله گل داشت.
این حزب که در سال 1923 میلادی توسط آتاتورک بنیان گذاشته شده در حال حاضر 177 کرسی در پارلمان دارد و قدرتمندترین حزب ترکیه پس از AKP است.
بایکال اوایل هفته جاری پیشنهاد داده بود AKP نامزدی خارج حزبی برای احراز پست ریاست جمهوری معرفی کند که این پیشنهاد با مخالفت گسترده‌ای روبه‌رو شد.
